De rol van de controller verandert in hoog tempo. Waar finance voorheen vooral draaide om rapportages en compliance, ligt de focus nu op strategische sturing en waardecreatie. CFO’s en finance managers verwachten van controllers dat ze niet alleen terugblikken op cijfers, maar ook vooruitkijken en actief meedenken over de toekomst van de organisatie.
Welke vaardigheden heeft de moderne controller nodig om écht impact te maken? We nemen je mee in de vijf essentiële skills die het verschil maken tussen een controller die rapporteert en een controller die stuurt.
Datagedreven werken: van cijfers naar inzichten
Controllers hebben toegang tot een enorme hoeveelheid financiële data. Maar de echte vraag is: hoe zet je deze data om in bruikbare inzichten? Moderne controllers moeten verder kijken dan statische rapportages en Excel-sheets.
Datagedreven werken houdt in dat je gebruik maakt van BI-tools zoals Power BI, Tableau of Qlik om grote datasets visueel en inzichtelijk te maken. Je werkt met predictive analytics om niet alleen terug te kijken, maar ook te voorspellen wat er in de toekomst kan gebeuren. Zorg voor real-time data en vermijd verouderde spreadsheets die pas achteraf een beeld geven. Dit vereist ook financiële verslaglegging die op ieder moment juist en betrouwbaar is. Een controller die real-time financiële dashboards gebruikt, kan sneller knelpunten signaleren en management direct adviseren over bijsturing.
Scenario-denken en forecasting
Veel organisaties werken nog met traditionele jaarbudgetten, maar deze zijn vaak achterhaald zodra ze worden goedgekeurd. Rolling forecasts en scenario-analyse helpen om sneller in te spelen op veranderingen.
Scenario-denken pas je toe door aan de slag te gaan met rolling forecasts, in plaats van vaste budgetten. Zo wordt er continu bijgestuurd. Reken verschillende scenario’s door, bijvoorbeeld: “Wat als de grondstofprijzen stijgen?”, “Wat als de rente omhoog gaat?”, “Wat als onze groei versnelt?”.
Ook externe data moet worden geïntegreerd, zoals markttrends en geopolitieke ontwikkelingen, in de financiële modellen. Door vooruit te denken in scenario’s kunnen controllers proactief handelen in plaats van reactief rapporteren.
Financieel inzicht vertalen naar de business
Een controller die alleen cijfers begrijpt, komt er niet meer. Om impact te maken, moet je financiële informatie toegankelijk en begrijpelijk maken voor de rest van de organisatie. Om dat te kunnen moet je de organisatie goed begrijpen en je kunnen inleven in wat er speelt bij de managers.
Financiële data vertaal je naar de business door analyses helder te presenteren, een effectieve methodiek hiervoor is data-driven storytelling. Zorg voor visuele dashboards die direct inzicht geven in KPI’s en trends. Vermijd complexe financiële termen als er met niet-financials wordt overlegd en werk samen met operationele teams om financiële beslissingen beter te onderbouwen. Een business controller die sales- en financiële data combineert, helpt de commerciële teams om beter te sturen op marges en winstgevendheid.
Flexibele budgettering en kostenbeheersing
Veel bedrijven werken nog met starre budgetten, terwijl de markt steeds sneller verandert. Een moderne controller moet kunnen omgaan met dynamische budgettering en kostenallocatie. Door met rolling budgets te werken wordt de budgettering flexibeler. Die worden per kwartaal of maand bijgesteld op basis van actuele cijfers. Kosten moeten niet alleen aan bezuinigingen gekoppeld worden, maar ook aan waardecreatie. Waar draagt een investering écht aan bij?
Door een continue feedbackloop te realiseren kunnen teams budgetten flexibel aanpassen aan de veranderende prioriteiten. Bedrijven die wendbaar budgetteren, kunnen sneller schakelen bij onverwachte veranderingen en beter investeren in groei.
Strategisch leiderschap en communicatie
De moderne controller is geen back-office functie meer. Controllers moeten hun rol pakken als strategische sparringpartner van het management en de directie. Door te blijven werken aan softskills zoals communicatieve vaardigheden kunnen complexe financiële materie helder over gebracht worden naar de interne organisatie.
Zo toont de moderne controller strategisch leiderschap door initiatieven te nemen in de besluitvorming en geeft proactief advies. Ook ontwikkelt deze een breder businessinzicht buiten finance, om zo inzicht te krijgen in strategie, operations en marktontwikkelingen. Een CFO waardeert controllers die niet alleen signaleren dát de kosten stijgen, maar ook met concrete oplossingen komen om deze trend te keren.
Conclusie: de controller als gamechanger in finance
Controllers die deze vijf vaardigheden beheersen, maken het verschil tussen een finance-afdeling die puur registreert en een finance-team dat strategisch waarde toevoegt. De kern ligt in datagedreven sturing, proactief vooruitdenken en effectief communiceren met de business.
